کتاب نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط زیست شهری مجموعه زندیه در شیراز

مولف : سارا کریمی

کتاب نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط زیست شهری مجموعه زندیه  مولف: سارا کریمی

در بخشی از کتاب نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط زیست شهری مجموعه زندیه در شیراز می‌خوانیم:

 یکی از مهمترین نیازهای انسان که باید در بستر زندگی شهری به آن پاسخ داده شود، نیاز به زیست اجتماعی است. شهرهای برخوردار از محیط بصری مطلوب قادرند تا با وسعت بخشیدن به تجربه زیباشناختی شهروندان، موجبات ارتقاء تصویر ذهنی جامعه و تقویت غرور مدنی آنان را فراهم سازند (یورگ، ۱۳۸۵: ۳۷)

 در این بین محیط بصری شهرها از طریق نظام پیچیده‌ای از نشانه‌ها، ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع خویش را به منصه ظهور می‌رسانند. در فرآیند تعامل میان انسان و شهر، محیط بصری به مثابه فصل مشترک این دو، زمینه ادراک، شناخت و ارزیابی محیطی شهروندان و بازدیدکنندگان را فراهم می‌آورد (فکوری، ۱۳۸۵: ۹۵)

اصلی‌ترین دریافت های انسان از محیط پیرامونش وابسته به ادراک بصری است و همواره تحت تأثیر محیط و عوامل تصویری آن قرار می‌گیرد. در این راستا داده‌های تصویری امکان برقراری ارتباط با محیط پیرامون را برای انسان فراهم می‌کنند، زیرا در ارتقاء خوانش فضاهای شهری و ادراک بصری محیط، نقش مؤثری دارند. (وزیر نیا،۵۶:۱۳۸۱)

محیط‌های شهري علاوه بر اسكان متمركز جمعيت و فعاليت هاي اقتصادي شكل دهنده روابـط اجتمـاعي و فرهنگي بشر نيز هستند. به همين خاطر شهرها علاوه بر فضاهاي سكونتي و كار نيازمند مكان هايي بـراي رفـع نيازهاي اجتماعي و فرهنگي نيز هستند. كالبد فيزيكـي شهر نيز بر اين اساس و متناسب با اين نيازها طراحی شده تـا امكان يك زندگي اجتماعي مطلوب فـراهم آيـد.

نيـاز انسان به روابط اجتماعي او را نيازمند فضاهايي بـراي تبادل افكار و اندیشه‌ها نموده است و فضاهاي عمومي شهري مكانهايي هستند كه به ايجاد روابط اجتمـاعي منجـر می‌شوند. بنـابراين، كميـت و كيفيـت بناهـا و فضـاهاي عمـومي شـهر است که كـه گـاه از آنهـا بـا عنـوان ساختمان هاي مدني يا شـهري يـاد می‌شود. (کویین، ۱۳۰:۱۳۸۵)

فضاهای عمومی يكـي از مهمتــرين شــاخص هــاي ارزيــابي توانــايي شــهر در پاسخگويي به نيازهاي اجتماعي شـهروندان بـه شـمار می‌رود. از ديـدگاه نـوربرگ شـولتز معمـار انديشـمند نروژي بناها و فضاهاي عمومي به عنـوان يـك ديـدار كده عمومي به تجلي ارزش هـاي مشـترك شـهروندان می‌پردازند و مكاني بـراي وقـوع فعاليـت هـاي مـورد رضايت عموم فراهم می‌کنند.

از ايـن رو می‌توان گفت سنت گردهم آيي در مجتمع هاي زيستي به تاريخ و شكل گيري نخسـتين مجتمـع هـاي زيسـتي انساني باز می‌گردد و از گذشته‌های دور تا به امروز در شهرها همواره فضاهايي براي اجتماع مـردم و گفتگـو در زمينــه مســائل شــهر وجــود داشــته اســت.

مطالعه و ارزيابي فضاهاي عمومي شهر به عنوان يـك ضرورت اساسي در برنامه ريزي هاي مديريت و توسعه شهري مطرح است و حكايت از باز توليد اين فضـاها در تقويت وجه فرهنگي، اجتماعي و كالبـدي شـهر را دارد.

در گذشته و از اوايل رشد و توسـعه شهرنشـيني، دوره مادها و به بعد همه فعالیت‌های انسان‌ها در وسط شهر در يك ميدان انجام می‌شد و تمركـز همـه فعاليت ها در اين ميدان شهري بود. با گذشت زمـان و با بوجود آمدن فضاهاي خصوصي و مسـكن در ابعـاد مختلف، اهميت فضـاهاي عمـومي كـم رنـگتـر و از كميت و كيفيت آنها كاسته شده است. (عظیمی،۱۳۲:۱۳۸۲)

معرفی کتاب نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط زیست شهری مجموعه زندیه در شیراز

طراحی گرافیک محیطی که به اختصار ای جی دی (EGD) نیز نامیده می­شود. این لفظ بر نگاه بصری به محیط یا نگرش گرافیکی به محیط دلالت دارد، که تعریفی است به مفهوم گرافیک محیطی و محیط گرافیکی، البته به اصطلاح طراحی شهری محیطی بسیار نزدیک است و حتی به جای آن نیز به کار می­رود و در بعضی موارد این دو اصطلاح یک مفهوم را دربرمی­گیرند.

طراحی گرافیک محیطی رشته هنری به شمار می­ آید که خود از رشته‌های مختلفی همچون طراحی گرافیک، طراحی داخلی، طراحی صنعتی، برنامه ریزی شهری، جغرافیا و معماری منظر  بهره برده است تا مردم قادر باشند با محیطی که در آن قرار گرفته‌اند به کمک انتقال اطلاعات و هویت که در قالبی مشخص و هدفمند طراحی شده است ارتباط برقرار کنند.

رسالت طراحی گرافیک محیطی نشانی دهی به پارامتر­های محیط اطراف در زمان تعبیه نقشه‌ها، برنامه‌ها، ساختمان‌ها، محصولات و سیاست‌ها و همچنین جلوه بصری بخشیدن به مسیر یابی و هویت دادن به مکان می‌باشد.

اگر بخواهیم به زمینه تاریخی این هنر نگاهی بیاندازیم این هنر قدمتی طولانی داشته و پیدایش آن به زمان غار نشینی باز خواهد گشت که در آن زمان انسان‌های غارنشین با نقاشی بر روی دیوارها به این هنر می ­پرداختند. اما طراحی گرافیک محیطی به شیوه‌ی مدرن حدود ۴۰ سال است که به طور حرفه‌ای به آن پرداخته می‌شود. (عبدالحسینی،۶۹:۱۳۸۵)

طراحی مسیر یابی هسته شکل­ گیری آنچه که طراحی گرافیک قصد دارد به واسطه‌ی آن تجربه مردم از قرار گرفتن در محیط را بهبود بخشد، به شمار می ­آید و تلاش آن سهولت مردم در تشخیص مسیرهای مورد نظرشان در عین لذت بردن از زیبایی بصری محیط با وجود نشانه‌ها می­ باشد.

از دیگر استفاده ­هایی که از این هنر می‌شود می‌توان به مکان سازی و هویت بخشیدن به آن، طراحی نمایشگاه‌ها، استفاده از آن در مکان­ های عمومی و بهره جستن از آن در تحقیقات و برنامه ریزی­ های شهری می­ توان اشاره کرد. در طول چند دهه­ ی اخیر  و با پیشرفت تکنولوژی طراحی گرافیک محیطی با سرعت چشمگیری پیشرفت کرده است و از طراحی علائم گرفته تا مسیریابی، مکان­ سازی و شهرسازی با بهره جستن از رابط‌های دیجیتال توانسته است تا بیشتر از هر زمانی موفق عمل کرده باشد.  امروزه حتی شرکت‌ها و مراکز بزرگ و مهم از این هنر در ساخت فضای خود استفاده می ­کنند تا به مکان خود هویت بخشیده و همچنین سهولت و زیبایی را به کارمندان و مراجعه کنندگان خود اهدا کرده باشند. (رشوند، ۶۱:۱۳۹۱)

فهرست نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط زیست شهری مجموعه زندیه در شیراز

طراحی گرافیک محیطی

تاریخچه گرافیک محیطی

رنگ درگرافیک محیطی

واکاوی نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط‌زیست شهری

مبلمان شهری و تعاریف

طراحی گرافیک محیطی

…

مشخصات کتاب نقش گرافیک محیطی بر بهبود محیط زیست شهری مجموعه زندیه در شیراز