کتاب بازتاب اجتماعی مدیریت دانش در تصمیمات قضایی

حسن ثناگو

کتاب بازتاب اجتماعی مدیریت دانش در تصمیمات قضایی نوشته حسن ثناگو

در بخشی از کتاب بازتاب اجتماعی مدیریت دانش در تصمیمات قضایی می‌خوانیم:

اغلب کتاب های مربوط به حوزه‌ی تکنولوژی با تعدادی تعریف شروع می شود، اما تعریف مدیریت دانش کار آسانی نیست. نویسندگان مختلف از دیدگاه های مختلف و با رویکرد های متفاوت و انگیزه های گوناگون، به تعریف مدیریت دانش پرداخته‌اند.

در واقع، مديريت دانش، رسيدن به اهداف سازمان با استفاده بهينه از دانش و يا توانايي يك سازمان در استفاده از سرمايه معنوي (تجربه و دانش فردي نزد هر فرد) و دانش دسته جمعي به منظور دستيابي به اهداف خود از طريق فرايندي شامل توليد دانش، تسهيم دانش و استفاده از آن به كمك فناوري است.

مديريت دانش، راز موفقيت سازمان‌ها در قرن ۲۱ است. دانش، مفهومي فراتر از داده و اطلاعات است. دانش به مجموعه اطلاعات، راه كار عملي مرتبط با آن، نتايج به‌كارگيري آن در تصميمات مختلف، آموزش مرتبط با آن، نگرش افراد در مشاغل و مسئوليت‌هاي مختلف در ارتباط با آن گفته مي‌شود. دانش هر نفر، حتي در موردي خاص، ممكن است با ديگران متفاوت باشد. دانش زيربناي مهارت و تجربه و تخصص هر فرد است.

هر سازمان براي دستيابي به اهداف خود، از مجموعه دانشي استفاده مي‌كند كه نزد تك‌تك افراد و در ذهن آنها انباشته شده است. در صورت عدم استفاده از اين دانش‌ها، مي‌توان شكست سازمان يا بالا بودن هزينه‌هاي ناشي از تكرار برخي فرايندهاي تصميم‌گيري و عدم استفاده مطلوب از سوابق تجربي و تصميم‌گيري‌ها را انتظار داشت. به همين دليل، سازمان‌هاي پيشرو اقدام به جمع‌آوري دانش نهفته نزد پرسنل و گروه‌هاي كاري مي‌كنند كه به آن «سرمايه دانش» گفته مي‌شود.

امروزه سرمايه‌هاي يك سازمان تنها سرمايه مالي و فيزيكي نيست بلكه سرمايه دانش افراد مهمتر از آن دو بوده و مورد توجه مديران قرار گرفته است. به بياني ديگر، مديريت نيروي انساني، وجه پيچيده مديريت دانش است.

مديريت دانش، طبعاً باعث پيشرفت و تكامل ديگر سيستم‌هاي سازمان از قبيل TQM و BPR و آموزش‌هاي سازماني شده و موقعيت سازمان را در فرصت‌هاي جديد، تقويت و پشتيباني مي‌كند.

معرفی کتاب بازتاب اجتماعی مدیریت دانش در تصمیمات قضایی

تصمیم‌گیری قضایى مهم‌ترین رکن و پیامد رسیدگى به هر دعوایى است و طرفین دعوا و پرونده، حل‌وفصل اختلاف خود را در تصمیم قاضى جست­وجو مى‌کنند. این تصمیم، از قرارهای نخستین،اعدادی و تأمینى گرفته تا تصمیم پایانى و نهایى، که رأى در معناى ویژه خوانده می‌شود، تحت تأثیر عامل‌های گوناگونى گرفته می‌شود.

این کار در پرونده‌هاى مدنى بیش‌تر برپایه­ی محتویات پرونده و دلیل‌های طرفین صورت می‌پذیرد، اما در پرونده‌هاى کیفرى تصمیم‌گیری تنها بر پایه برگه‌ها و محتویات پرونده نیست. در بیش‌تر پرونده‌ها، عامل‌های اثرگذار بر تصمیم‌گیری کیفرى بیرون از موضوع و محتویات پرونده است، همانند شخصیت و پیشینه­ی متهم، شخصیت و پیشینه­ی بزه­دیده، کارکرد نهادهاى عدالت کیفرى و عامل‌هایی ازاین‌دست. در این میان، یکى از عامل‌های اثربخش، «طرح‌واره/ساختار ذهنى دادرس کیفرى» است که در ادبیات حقوقى و قضایى ما کم‌تر به آن پرداخته شده است.

بی‌گمان هر دادرسى درراه رسیدن به تصمیم، یک طرح/ساختار ذهنى ویژه‌ای دارد که در پیوند با عامل‌های دیگر پدیدار می‌شود. به همین خاطر، ساختار/طرح‌واره/الگوى ذهنى هر قاضى جداى از دیگرى است. گروهى از دادرسان، از یک الگوى قانونى براى تصمیم‌گیری پیروى مى‌کنند؛ گروهى دیگر، بر پایه نگرش‌ها و خط‌مشی‌های ویژه‌ای که در دوران کار قضایى پیدا کرده‌اند، تصمیم می‌گیرند؛ گروهى نیز به پیروى از دیدگاه‌های دیگر همکاران و یا اشخاص و یا نهادهاى بیرون از دستگاه قضایى به تصمیم می‌رسند؛ گروهى از دادرسان ممکن است با توجه به ویژگى‌هاى شخصیتی‌شان تصمیم بگیرند.

روشن است که هر یک از این الگوها به‌گونه‌ای ویژه بر تصمیم‌گیرى قضایى اثرگذارند؛ به همین خاطر، می‌بینیم گاهى در یک پرونده‌ای با بخش‌ها و عنصرهاى یکسان، اگر تصمیم‌گیری به دو یا چند دادرس سپرده شود، با تصمیم‌های گوناگونى از سوى آن‌ها روبه‌رو می‌شویم و این گوناگونى، بیش از همه به اختلاف طرح‌واره/ساختار ذهنى آن‌ها بازمی‌گردد. ضرورت این پژوهش همین‌جا روشن می‌شود که شایسته است ضمن خروج از نگاه سنتی که مبنای تصمیم قضات را فقط قانون یا محتویات پرونده می‌داند، سایر عامل‌های مؤثر بر تصمیم‌گیری قضات نیز شناسایی شود. به‌علاوه ازآنجاکه تصمیم‌گیریِ به‌جا و درست دادرسان هدف غایى و پایه‌ای عدالت کیفرى و حقوق است، بازشناسى این الگوها براى از میان بردن پاره‌ای از کاستی‌های نظام قضایى لازم و بایسته است. ازاین‌رو، در پژوهش کنونى در پى بررسى الگوهای تصمیم‌گیری قضایى در ایالات‌متحده و ایران هستیم.

فهرست کتاب بازتاب اجتماعی مدیریت دانش در تصمیمات قضایی

فصل اول: مبانی مدیریت

فصل دوم: مبانی مدیریت دانش

فصل سوم: مبانی تصمیم‌گیری قضایی

فصل چهارم: مدیریت دانش در تصمیمات قضایی

مشخصات کتاب بازتاب اجتماعی مدیریت دانش در تصمیمات قضایی