اخذ شابک از خانه کتاب ، معنی شابک کتاب چیست ؟ شابک چیست ؟ چگونه درخواست شابک دهیم ؟ خانه کتاب شابک به کجا گفته می شود؟ شابک سیستمی برای شماره گذاری کتب در سطح بین المللی می باشد که از سیزده رقم تشکیل می شود . این رقم ها به چند گروه تقسیم می شوند و هر گروه معنای خاصی دارند . مثلاً عدد ۹۶۴ در شابک بیان گر شماره یا شناسه ی ملی ایران می باشد که اگر چاپ کتاب درون ایران انجام شده باشد قطعاً درون شماره ی شابک عدد ۹۶۴ وجود دارد . گروه دیگری از اعداد در شابک وجود دارند که نشان دهنده ی ناشر کتاب می باشد .
اخذ شابک از خانه کتاب چگونه است ؟ مدارک مورد نیاز برای شابک چیست ؟
برای گرفتن شابک باید به سایت خانه کتاب مراجعه نماییم . پس از ورود به سایت باید در سایت ثبت نام کنیم . در قسمت ثبت نام باید نقش خود را به عنوان ناشر و یا ناشر مولف انتخاب نماییم . از آن جایی که فرایند اخذ مجوز کتاب توسط ناشر و ناشر مولف با هم متفاوت هستند پس باید به خوبی با این دو مفهوم آشنا باشیم و انتخاب درستی را در اولین گام ثبت نام انجام دهیم برای همین تعریف دو نقش را در اینجا ارائه می کنیم .
ناشر یک شرکت یا انتشاراتی می باشد که به صورت حقوقی مجوز نشر کتاب دارد . ناشر مولف شخصی حقیقی می باشد که بدون مراجعه به ناشر قصد دارد به صورت حقیقی اقدام به چاپ کتاب نماید .
ناشر برای اخذ شابک پس از ورود به سایت و انتخاب جایگاه ناشر اطلاعاتی از قبیل نام انتشارات ، نام و نام خانوادگی مدیر انتشارات ، کد ملی مدیر انتشارات ، شماره پروانه و … را وارد می نماید . در گام بعدی مدارک خواسته شده را بارگذاری می کند . این مدارک عبارتند از :
۱. تصویر پروانه نشر یا پروانه فعالیت مجاز ( حجم آن حداکثر ۳۰۰ کیلوبایت و فرمت jpg )
۲. تصویر کارت ملی ناشر حجم آن حداکثر ۲۰۰ کیلوبایت و فرمت jpg )
۳. تصویر آرم یا لوگوی انتشارات ( حجم آن حداکثر ۵۰۰ کیلوبایت و فرمت jpg )
ناشر در گام آخر یک رمز عبور برای خودش مشخص می کند و ثبت نامش را به پایان می رساند . پس از یک روز کاری نتیجه به دستش خواهد رسید و در صورت نبودن مشکلی در مدارک بارگذاری شده و همچنین اطلاعات وارد شده حساب کاربری برای ناشر با همان رمز تعیین شده فعال می شود و او می تواند برای اخذ شابک از قسمت درخواست شابک اقدام نماید .
اما اگر ناشر نباشیم و به عنوان یک ناشر مولف به سایت خانه کتاب مراجعه کرده باشیم باید نقش ناشر مولف را انتخاب نماییم . در قسمت بعد اطلاعاتی از قبیل : نام و نام خانوادگی ، تلفن ثابت ، تلفن همراه ، کد ملی ، آدرس ، ایمیل و غیره از ناشر مولف خواسته میشود که این قسمت ها باید پر شود (موارد دارای ستاره لوجو من باید پر شود وگرنه اجازه ی دسترسی به مرحله ی بعد داده نمی شود ) . در گام بعدی از ناشر مولف خواسته می شود که کارت ملی خود را با فرمت jpg و حجم حداکثر ۲۰۰ کیلوبایت بارگذاری نماید . سایر مراحل همانند مراحلی می باشد که برای ناشر در نظر گرفته شده است و ناشر مولف باید رمز انتخاب نماید و پس از یک روز کاری پرتال شابک او فعال می گردد و او میتواند از قسمت درخواست شابک برای گرفتن شابک اقدام نماید .
همان گونه که گفته شد پس از فعال شدن پرتال شابک ناشر یا ناشر مولف باید به این پنل مراجعه نمایند و از قسمت درخواست شابک اقدام به اخذ شابک نمایند . در این قسمت باید عنوان کتاب ، نام نویسنده ، محل نشر ، نوبت چاپ ( به تعداد دفعاتی میگویند که شما برای چاپ کتاب اقدام کرده اید . اگر برای اولین بار است عدد ۱ را بگذارید توجه نمایید که عدد را لزوماً به صورت رقم بنویسید و از نوشتن به صورت حروف پرهیز نمایید ) ، سال نشر ، تعداد صفحات ( توجه شود که باید تعداد صفحات کتاب پس از ویراستاری در اینجا ذکر گردد ) ، قطع اثر ( سایز کتاب در هنگام چاپ کتاب را قطع می گویند ) ، تیراژ ( تعداد کتابی که قصد چاپ آن را دارید ) و نوع اثر ( این که کتاب ترجمه است یا تالیف را انتخاب کنید و یا اگر کتاب مجموعه ای از عکس است که باید گزینه عکاسی را انتخاب نمایید و اگر هیچ کدام از این گزینه ها نبود گزینه غیره را انتخاب نمایید ) را وارد نمایند . پس از پر کردن این قسمت ناشر یا ناشر مولف باید ۳۰ صفحه ی ابتدایی کتاب را که شامل صفحه ی عنوان ، شناسنامه ی اثر و فهرست مطالب است را بارگذاری نماید . لازم به ذکر است که فایل ۳۰ صفحه ی ابتدایی کتاب باید با فرمت pdf و با حجم کمتر از ۵ مگابایت باشد .
فیپا چیست ؟
پس از اخذ شابک نوبت به ثبت کتاب در کتابخانه ملی می رسد فیپا یا فهرست نویسی قبل از چاپ کتاب و قبل از ارسال کتاب برای اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد نوشته میشود و عبارت است از فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی که در صفحه ی شناسنامه کتاب درج می گردد .
استعلام شابک :
پس از اخذ مجوز کتاب از اداره ی فرهنگ و ارشاد که آخرین مرحله ی اخذ مجوز است به چاپ کتاب اقدام می شود . متاسفانه دیده شده است که عدهای از ناشران جعلی اقدام به اخذ مجوزهای جعلی کرده اند و حتی شماره ی شابک را نیز خودشان ساخته و درج کرده اند . سوال اینجاست که چگونه می توانیم از قانونی بودن مجوز ها اطمینان پیدا کنیم ؟ این کار بسیار ساده می باشد و کافی است که به سایت کتابخانه ملی مراجعه نماییم . معمولاً ۳ الی ۵ روز پس از اخذ فیپا مشخصات کتاب و نویسنده یا نویسندگان بر روی این سامانه قابل مشاهده می باشد و آن جا می توان مشخصات کتاب ، نویسنده یا نویسندگان ، شابک و … را بررسی نمود و از قانونی یا غیرقانونی بودن شابک و سایر مجوز ها اطمینان حاصل نمود .
تبدیل شابک به بارکد :
برای تبدیل شابک به بارکد ابتدا به سایت خانه کتاب مراجعه می نماییم . آنجا گزینه ی « تبدیل شابک به بارکد » را انتخاب می کنیم و پس از انتخاب مشخصات کتاب بارکد مورد نظر ساخته می شود . لازم به ذکر است که اگر شابک ما ده رقمی بود ابتدا باید در همان سایت آن را به شابک ۱۳ رقمی تبدیل نماییم و سپس به قسمت تبدیل « شابک به بارکد » ورود نماییم و عملیات را انجام دهیم .
گرفتن شابک برای کتاب الکترونیکی :
در گذشته دریافت شابک برای کتب الکترونیکی زیاد رواج نداشت اما امروزه تعداد زیادی از کتب الکترونیکی دارای شابک می باشند . بدون شک صدور شابک برای آثار الکترونیکی گامی در جهت ایجاد بانک اطلاعاتی در این حوزه است . آثار الکترونیکی در صورتی می توانند شبکه بگیرند که دارای متن باشد و برای استفاده عموم مردم تولید شده باشند .