کتاب نقش غنی سازی رابطه زوجین در افزایش تعهد و دلبستگی زناشویی

آرش رحیمی پور

کتاب نقش غنی سازی رابطه زوجین در افزایش تعهد و دلبستگی زناشویی نوشته ی:آرش رحیمی پور

معرفی کتاب نقش غنی سازی رابطه زوجین در افزایش تعهد و دلبستگی زناشویی

تعهد زناشويي يكي از مؤلفه­ هاي مهم زندگي بشر است و تحقيقات زيادي در اين زمينه انجام شده نشان دهنده اهميت آن است. زندگی مشترک با این باور که تنها مرگ می تواند ما را از هم جدا کند آغاز می شود و زوجین هم حداقل در آغاز زندگی خود نسبت به آن اعتقاد کامل دارند اما واقعیت چیز دیگری است (استراچمن و گبل، ۲۰۱۹). زندگی مشترک تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد. برخی از آنها ممکن است زوجین را به طرف اختلاف و درگیری، جدایی و طلاق سوق دهد.  اگر چه بعضی از زوجها در اغاز زندگی مشترک خود را نسبت به رابطه زناشویی متعهد می دانند اما ممکن است میزان تعهد آنها آنقدر نباشد که در برابر طوفانهای زندگی ناچار و ناشی از ناملایمات زندگی مقاوت کنند (رفیعی نیا و اصغری، ۱۳۹۶).

امروزه جایگاه تعهد در روابط زناشویی به دلیل افزایش روز افزون خیانتها و چالشهای زندگی زناشویی بسیار حائز اهمیت است. به طوری که بعضی از محققان اذعان دارند که تعهد زناشویی می تواند به تنهایی عملکرد کلی زندگی زوجین را تحت تأثیر خود قرار دهد. تعهد زناشویی در حقیقت حدی است که زوجین چشم انداز بلند مدتی بر روی زدواج خود دارند، برای رابطه بلند مدت از خودگذشتگی می کنن، برای بقا و ارتقاء و دلبستگی شان قدم بر می دارند و حتی وقتی که ازدواجشان ثمر بخش نیست، به همسر خود وفادار می مانند (رمضانی، شمس اسفندآباد و طماسبی، ۱۳۹۵).

عوامل متعددی تعهد­زناشویی زوجین را تحت­ تأثیر قرار می­دهد، که می­توان این عوامل مؤثر بر کیفیت زناشویی را به سه دسته تقسیم کرد: عوامل فردی، عوامل ارتباطی و عوامل خارجی. از عوامل فردی می­توان به ویژگی­ های شخصیتی و سبک­ های دلبستگی اشاره کرد. علاوه بر این، از مهم­ترین عوامل تعیین کننده­ی دلبستگی زناشویی، وجود عشق در رابطه و کیفیت آن است. از سوی دیگر، عشق به یک فرد بزرگسال می­ تواند ادامه­ی فرایند دلبستگی تلقی شود (آرون و هنکمیر، ۲۰۱۶).

برنامه­ ي غني­ سازي ارتباط، به­ جاي درمان بر آموزش متکي است­. اين برنامه به­ جاي درمان يا حل مشکل مشخص بر يادگيري مهارت­ هاي مشخص تأکيد مي ­کند. در اين ديدگاه، حل مشکل ناديده­ گرفته­ نمي­ شود بلکه به مراجع آموزشي داده مي­شود که به­ عنوان بخشي از درمان، مشکل را حل کند. اين برنامه بيش­تر قصد دارد که به افراد کمک کند تا محيطي را ايجاد کند که در آن احتمال وقوع تغييرات سازنده، بيش­تر وجود دارد و کم­تر به ­دنبال ايجاد تغيير در افراد است. يادگيري اين مهارت­ها و اعتماد به اين که انسان­ها توانايي حل مشکلات خود را دارند، باعث مي­ شود که آن­ها براي پرداختن به بحران­ هاي زندگي خودشان بهتر عمل کنند. خلاصه­ ای از تأثیرات برنامه­ ی غنی ­سازی ارتباط از این قرار است: افزایش کیفیت کلی ارتباط شامل اعتماد و صمیمیت، تقویت توانایی برقراری ارتباط به طور مؤثر، کمک به افراد که مهارت­ های آموخته شده را در موقعیت خارج از درمان به کار برند، بهبود توانايي حل مشکل و تعارض، بهبود سلامت رواني فردي نه به طور مستقيم بلکه از طريق بهبود تعاملات خانواده به صورت احترام به خود و تفاوت­ هاي فردي (مهدی زاده اشرفی و ایلکا؛ ۱۳۹۸).

در بخشی از کتاب نقش غنی سازی رابطه زوجین در افزایش تعهد و دلبستگی زناشویی می‌خوانیم:

عشق به یک فرد بزرگسال می­ تواند ادامه­ ی فرایند دلبستگی تلقی شود. سبک­ های دلبستگی برای درک کردن تفاوت­ های سبک ­های عشقی مهم هستند. سبک ­های دلبستگی به ساختن مدل­ های ذهنی درباره­ی کارکرد عمومی در روابط نزدیک کمک می­ کنند (هندرسون و زیمباردو، ۲۰۱۹).

یکی از تأثیر­گذارترین دیدگاه­ های نظری برای مطالعه­ ی روابط نزدیک نظریه­ ی دلبستگی است. در اواخر دهه­ ی ۵۰ و اوایل دهه­ ی ۶۰ ، اینثورث بالبی و دیگران اعتقاد داشتند که بین مراقبان اولیه و کودک یک پیوستگی وجود دارد که بعداً آن را “دلبستگی” نامیدند. دلبستگی به عنوان یک ارتباط مؤثر بین دو فرد درک شده است که می­تواند برای ارتباط آن­ها با جهان، یک بنیاد محکم هیحانی ایجاد کند (گریچ و فینچام، ۲۰۱۸). جان بالبی(۱۹۶۹/۱۹۹۷؛ به نقل از مردیت و دیگران، ۲۰۰۸) نظریه­ی دلبستگی را به عنوان رشد هیجانی و اجتماعی در ظرفیت طول مدت زندگی فرض کرد، و بعدها ادعا کرد که این “بهترین نظریه ­ی رشد هیجانی اجتماعی حمایت شده تا کنون” است. همچنین توماس(۲۰۰۵) ادعا کرد که این معتبرترین و پذیرفته شده­ترین دیدگاه در روان­شناسی رشد است (حیرت، فاتحی‌زاده، احمدی، اعتمادی و بهرامی، ۱۳۹۶).

نظریه ­ی دلبستگی معتقد است نوع رابطه­ ی مادر-کودک در سال ­های اولیه­ ی زندگی و میزان قابلیت دسترسی به مادر، میزان حمایت مادر هنگام احساس خطر، درجه­ ی حساسیت مادرانه و تکیه­ گاه ایمن بودن مادر برای کودک- تا بتواند به کاوش در محیط بپردازد- سبک دلبستگی فرد را معین می­کند. روابط دلبستگی، اولین و مهم­ترین روابطی هستند که از طریق آن­ها انسان­ ها یاد می­ گیرند منظورها یا مفاهیم را سازمان­ بندی کنند (منگ، ۲۰۱۹).

فهرست کتاب نقش غنی سازی رابطه زوجین در افزایش تعهد و دلبستگی زناشویی

ارتباط

برنامه غنی سازی رابطه

مهارت‌های رویکرد غنی سازی رابطه

مهارت همدلانه

مهارت بیانگری (ابرازگری)

…

مشخصات کتاب نقش غنی سازی رابطه زوجین در افزایش تعهد و دلبستگی زناشویی