صفحه آرایی کتاب

صفحه آرایی کتاب چیست ؟ صفحه آرایی کتاب همان صفحه بندی کتاب و معادل واژه layout در انگلیسی می باشد . در ترجمه یا نوشتن کتاب ، مقاله و پایان نامه صفحه آرایی کاری مهم است که باید قبل از چاپ کتاب انجام شود . صفحه آرایی کتاب باید به گونه‌ ای باشد که شوق و میل به خواندن را در خواننده ایجاد نماید برای این کار کسی که صفحه آرایی کتاب را انجام می دهد باید هنر ، توانایی و استعداد انتخاب و به کار بردن فونت ، فاصله خط ها ، سایز لغات ، فاصله لغات از کادر یا حاشیه ها ، انتخاب رنگ خوب برای کیفیت بیشتر چاپ ، دید نوآورانه و خلاقانه در طراحی و … داشته باشد .

هدف از طراحی و صفحه آرایی کتاب کیست ؟

هدف اصلی صفحه‌ آرایی علاوه بر ایجاد میل به خواندن در مخاطب ، افزایش سرعت و انتقال مفاهیم ( که شامل متن و تصویر است ) به مخاطب می باشد . مطمئناً زمانی که متن با تصاویر مناسب همراه باشد خواننده فهم بیشتری از مطلب پیدا می‌کند . بنابراین باید قبل از صفحه آرایی کتاب مخاطب را شناسایی نمود و سپس شروع به صفحه آرایی کرد . مثلاً در صفحه آرایی کتاب هایی که مخاطب آن کودک می باشد باید از تصویرسازی قوی و فونت های بزرگ و خوانا استفاده گردد .

اصول صفحه آرایی کتاب

در صورت رعایت کردن اصول صفحه آرایی کتاب علاوه ، بر افزایش کیفیت کتاب و جذب بیشتر مخاطب بسیاری از خطا ها و مشکلاتی که زمان چاپ یا بعد از آن ممکن است به وقوع بپیوندند شناسایی و رفع می‌شوند . پس آگاهی داشتن از اصول و به کارگیری آن ها در زمان صفحه‌آرایی کاری مهم است که بر عهده ی صفحه آرا می باشد تعدادی از اصول صفحه آرایی را در پایین ذکر خواهیم کرد .

انتخاب قطع استاندارد و مناسب : قطع انتخاب شده باید متناسب با موضوع و محتوا باشد و بر مبنای استانداردهای چاپ انتخاب کردند .

استفاده از گرید بندی مناسب : گرید تعیین کننده ی ساختار کلی صفحه ها می باشد . گرید حاشیه ی صفحه ، محل قرارگیری مطالب ، نوع قرارگیری مطالب ، اندازه ها و تعداد ستون های متن را نیز مشخص می کند .

انتخاب نوع و سایز فونت : انتخاب سایز و فونت ارتباط مستقیمی با مخاطب دارد . انتخاب فونت و سایز مناسب برای تیتر ها و متن اصلی ، تعیین فاصله ی مناسب بین خطوط و همچنین بین لغات و … مواردی هستند که باید در این بخش مورد نظر صفحه آرا قرار بگیرند .

ترتیب اجزای کتاب : یک استاندارد کلی و پیش فرض وجود دارد که اجزا و صفحات یک کتاب را به سه بخش کلی ( صفحه های قبل از متن ، صفحه های متن و صفحه های بعد از متن ) تقسیم می کند . این مهم در کتب مختلف با توجه به موضوع آن کتاب ها می تواند متفاوت باشد .

اصول مربوط به نکات ساختاری متن : نکات و قواعد مهمی در پاراگراف بندی ، تیتر بندی و لایه بندی متون وجود دارد که در هنگام صفحه آرایی کتاب باید به آن ها توجه گردد . محل قرارگیری تیتر های مختلف در یک صفحه ، نسبت های خطوط ، ساختار ظاهری پاراگراف ها و … از مواردی هستند که در این قسمت باید به آن ها توجه نمود .

اصول رنگ بندی در صفحه آرایی کتاب : آگاهی از اصول رنگ بندی هم در زیبایی کار تأثیر گذار می باشد و هم در هنگام چاپ تاثیر گذار است و تا حد زیادی از مشکلاتی که ممکن است در هنگام چاپ بروز دهد و هزینه های زیادی را برای ما به بار بیاورد جلوگیری کند .

اصول ترکیب‌بندی در صفحه آرایی کتاب : آگاهی از اصول ترکیب بندی در همه ی هنر ها بسیار مهم می باشد . استفاده ی درست و همزمان از اصول ترکیب بندی و خلاقیت باعث جذابیت و زیبایی بیشتر نتیجه ی صفحه آرایی می شود . رعایت تناسبات ، استفاده ی صحیح از قسمت ها و فضاهای مختلف در هر صفحه ، چیدمان صحیح عناصر بصری مختلف مانند عکس ها در صفحه و غیره مواردی هستند که باید در ترکیب بندی به آن ها توجه نمود .

صفحه آرایی کتاب کودک

یکی از اهداف مهم در صفحه آرایی کتاب کودک این است که انگیزه ی کودک را برای خواندن کتاب افزایش دهیم همچنین صفحه آرا باید بتواند با بهره گیری از عناصر بصری مناسب همانند عکس ها و فونت مناسب ، زیبایی و سهولت در خواندن را به وجود آورد .

نکاتی وجود دارد که در صفحه آرایی کتاب کودک باید به آن توجه نمود . تصویرسازی زیبا و متناسب با موضوع کتاب یکی از آن ها می باشد همچنین باید با توجه به گروه سنی مخاطبان یک جلد زیبا طراحی شود که در کنار جذابیت زیادش بتواند یک پیش نمایشی از داستان را در اختیار مخاطبان قرار دهد و در عین حال حس کنجکاوی را در خواننده ایجاد کند که مشتاق شود کتاب را مطالعه نماید . در صفحه آرایی کتاب کودک باید به دنبال فونت هایی با سایز مناسب  به همراه تصاویری با کیفیت و متناسب با سایز کتاب بود تا بتوانیم تاثیر گذاری خوبی بر روی مخاطبان داشته باشیم . نکات دیگری که در صفحه آرایی کتب کودک باید به آن توجه نمود عبارتند از : کادر بندی و حاشیه ، ایجاد پرسپکتیو ، انتخاب رنگ مناسب و … .

آموزش صفحه آرایی کتاب در ورد (word)

اولین نکته‌ای که در صفحه آرایی کتاب با ورد باید به آن توجه نمود این است که از استایل ها برای قالب بندی متون ، فصل بندی کتاب ، نحوه ی گذاشتن هدر و فوتر ، گذاشتن شماره ی صفحه و فهرست نویسی استفاده کرد . نرم افزار word به ما این امکان را می‌دهد که صفحه های زوج و فرد با داشتن هدر های متفاوت ایجاد نماییم . طبق اصول صفحه آرایی متون فارسی شروع فصل ها از عدد فرد می باشد . نکته ی دیگری که باید به آن توجه نمود این است که صفحه ی آغازین فصول نباید هدر داشته باشند و برای هر فصل هدر جداگانه نوشته شود .

گام اول : قسمت  setting می شویم . در قسمت advanced مورد numeral را روی context و قسمت document view را روی right-to-left و قسمت show measurements in unit of را  رویmmیا  cm می گذاریم .

گام دوم : در این مرحله یک متن چند صفحه ای بدون هیچ فرمتی را وارد یک فایل ورد می کنیم و یا می نویسیم .

گام سوم : این مرحله مربوط به تنظیم صفحات کتاب می باشد . در همان فایل ورد page layout را انتخاب می کنیم و دکمه ی page setup را می‌زنیم تا پنجره ای باز گردد . در قسمت margin اندازه ی حاشیه ی صفحه و در قسمت paper ابعاد صفحه را تعیین می کنیم .

برای تغییر حالت افقی و عمودی صفحه نیز می توان بر روی گزینه ی orientation کلیک کرده سپس حالت صفحه را انتخاب نمود .

برای حاشیه بندی و تعیین فاصله ی بین متن و لبه ی متن باید گزینه ی margin از سربرگ page layout را انتخاب کنیم . سپس می توانیم فاصله را از قسمت page setup انتخاب نماییم . اگر قصد داریم اندازه خاصی را وارد نمایید که در بین گزینه ها نبود می توانیم گزینه ی custom margin را انتخاب کنیم .

گام چهارم : قسمتی از متن که فارسی و انگلیسی نوشته شده است را انتخاب می کنیم سپس فونت و اندازه ی متون فارسی و انگلیسی را از سربرگ home و قسمت font انتخاب می نماییم .

گام پنجم : این مرحله مربوط به تنظیم پاراگراف است . از سربرگ home وارد قسمت پاراگراف می‌شویم و مواردی مثل فاصله ی خطوط ، فاصله ی پاراگراف ها و تورفتگی ها و غیره را تنظیم می نماییم .

فصل بندی کتاب و پایان نامه در صفحه آرایی کتاب با ورد

برای این کار نشان گر ماوس را در پایان آخرین کلمه ی فصل قرار می دهیم و از سربرگ layout گزینه ی break را انتخاب می نماییم . در اینجا چهار گزینه وجود دارد که با توجه به آنچه مد نظر ما است یکی را انتخاب می نمایید این چهار گزینه عبارتند از : Next page به این معناست که فصل بعدی از صفحه بعدی آغاز می‌شود اما کاملاً یک قسمت مجزا از این فصل خواهد بود . Continuos به این معناست که بدون هیچ گونه شکست و جداسازی فصل بعد در ادامه این فصل آغاز می شود . Even page به این معناست که فصل بعدی از نخستین صفحه ی زوج بعدی آغاز می گردد و در آخر odd page به این معناست که فصل بعدی از نخستین صفحه ی فرد بعدی آغاز می شود .

در نظر داشته باشید که در بیشتر کتب فارسی فصل جدید از نخستین صفحه ی فرد بعدی آغاز می گردد .

سرصفحه (header) و پاصفحه (footer) را از قسمت insert می‌توان انتخاب کرد و قالب های آماده ی آن را edit نمود .