کتاب «اصـول توان بخشی (وسایل و دستگاه ها)» نوشتهٔ سعید قربانی و سیدجواد ضیاء الحق و میرحمید صالحیان و ندا پیک مهر است. بازتوانی و توان‌بخشی فرآیندی است که در آن به فرد توان‌خواه کمک می‌شود تا توانایی از‌دست‌رفته خود پس از یک واقعه، بیماری یا آسیب را که منجر به محدودیت عملکردی وی شده است مجدداً به‌دست آورد. در توان‌بخشی برخلاف پزشکی هیچ‌گونه دارویی تجویز نمی‌شود و روند بازیافتن توانایی‌ها تدریجی است. نظریه‌های کنترل حرکتی از اصول پایه‌ای توان‌بخشی به شمار می‌روند.

درباره کتاب اصـول توان بخشی (وسایل و دستگاه ها)

توان‌بخشی حوزه علمی بسیار وسیعی در مجموعه خدمات بهداشتی و درمانی محسوب می‌گردد و به افراد کمک می‌کند تا پس از ابتلا به مشکلاتی نظیر سکته مغزی، ضایعات نخاعی، جراحی‌های ارتوپدی، ضربه مغزی، سوختگی، کم شنوایی، اختلال پردازش مرکزی شنوایی، مشکلات تعادل و غیره، تا حد امکان بر مشکل خود غلبه نموده و استقلال عملکردی قبلی را بازیابد. توان‌بخشی مجموعه‌ای از خدمات و اقدامات پزشکی، حرفه‌آموزی و اجتماعی است که برای بازتوانی جسمی، روانی، ذهنی و اجتماعی و حرفه‌ای معلولین و ارتقاء سطح کارایی آنها تا بالاترین حد ممکن به منظور دستیابی حلول به یک زندگی مستقل در جامعه عرضه می‌گردد. توان‌بخشی به معنای بازتوانی و بازگرداندن توانایی‌های یک فرد به حالت حداکثر استقلال اطلاق می‌گردد.

این کتاب در ۱۳ فصل به توضیح انواع توان‌بخشی می‌پردازد. عناوین این فصول به شرح زیر است:

فصل ۱: تعاریف و مبانی توان‌بخشی

فصل ۲: اصول حرکت و بیومکانیک عضلات

فصل ۳: مفاصل و حرکت شناسی

فصل ۴: حرکات اصلاحی و بهداشت حرکتی

فصل ۵: تحلیل راه رفتن طبیعی و غیرطبیعی

فصل ۶: مبانی تجزیه و تحلیل حرکت

فصل ۷: الکترومیوگرافی و کاربردهای آن در توان‌بخشی

فصل ۸: تحریک الکتریکی عضلات

فصل ۹: پروتز و ارتز

فصل ۱۰: کاردرمانی

فصل ۱۱: گفتاردرمانی

فصل ۱۲: توان‌بخشی شنوایی و بینایی

فصل ۱۳: فیزیوتراپی

کتاب اصـول توان بخشی (وسایل و دستگاه ها) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

مطالعهٔ این کتاب به دانشجویان این رشته و هر دو گروه مشاوران توان‌بخشی و توان‌خواه‌ها پیشنهاد می شود.

بخشی از کتاب اصـول توان بخشی (وسایل و دستگاه ها)

مفصل لولایی (قرقره‌ای) : مفصل لولایی، یک مفصل یک محوره است یعنی حرکت منحصراً در یک سطح انجام می‌شود. مفصل آرنج نمونه‌ای از مفاصل لولایی است.

مفصل زینی : این مفصل می‌تواند در دو سطح حرکت کند، همچنین توانایی کمی چرخش نیز دارد. سطوح مفصلی این مفصل به‌صورت ضربدر روی‌هم قرار می‌گیرد که این نوع قرارگیری فقط در مفصل مچی-کف دستی شست دست یافت می-شود.

مفصل استوانه‌ای : در مفصل استوانه‌ای امکان حرکت در یک سطح وجود دارد. در این مفصل، حرکت چرخشی حول محور طولی انجام می‌شود. مفصل بین اطلسی-آسه‌ای در قاعده جمجمه نمونه‌هایی از مفاصل استوانه‌ای می‌باشد.

مفصل لقمه‌ای : این مفصل، امکان حرکت عمده در یک سطح و مقدار کمی حرکت در سطح دیگر (چرخش) را دارد. مفصل زانو نمونه‌ای از مفاصل لقمه‌ای می‌باشد.

مفصل مسطح یا لغزنده : این مفصل شامل دو سطح صاف است که به جای حرکت حول یک محور روی یکدیگر می‌لغزند، بنابراین به حرکت در این نوع مفصل، بدون محور می-گویند. مفصل استخوان‌های مچ دست و مفاصل مچی - کف پایی دو نمونه از این مفاصل هستند.

مفاصل ثابت یا لیفی

این نوع مفاصل بی‌حرکت هستند یا حرکت بسیار محدودی دارند و استخوان‌ها به‌صورتی محکم به یکدیگر بند شده‌اند، از این‌رو به مفاصل ثابت معروف‌اند. این نوع مفاصل در درزهای استخوان‌های جمجمه وجود دارند.