گام های نویسندگی
نويسندگي هنر بيان تجربه انساني در قالبي هنرمندانه و ادبي است.
نوشتن پيشه و هنري با ظرافت است که در آن ضمن تبعيت از فنون ادبي مشخص، نويسنده ملزم به رعايت استانداردهاي حرفه‌اي نيز مي‌باشد.
اگر به دنياي نگارش و کلمات علاقه‌مند هستيد، نويسندگي مي‌تواند شغل مناسبي براي شما باشد.
نويسندگان در صنايع مختلف و در جايگاه‌هاي شغلي بسيار متنوعي مشغول به کار هستند.
برخي از آن‌ها ممکن است داستان‌هاي ادبي بنويسند، برخي ديگر ممکن است براي روزنامه‌ها و جرايد مقالات اجتماعي بنويسند، عده‌اي هم متون تبليغاتي را مي‌نويسند و بسياري از جايگاه‌هاي شغلي ديگر که نويسنده‌ها در آن مشغول به کار هستند.
به دليل تنوع حوزه کاري نويسندگي، اين هنر را مي‌توان يک موقعيت شغلي عالي براي افراد خلاقي دانست که مي‌خواهند علاقه و اشتياق خود را به يک حرفه تبديل کنند و از آن کسب درآمد کنند.
اگرچه مي‌توان گفت که براي تبديل شدن به يک نويسنده صرفاً نوشتن کافي است، اما اگر مي‌خواهيد که اين حرفه را به شکل صحيح و اصولي ياد بگيريد، چندين نکته آموزشي هست که بايد آن‌ها را قبل از شروع به کار فرابگيريد. با اين کار از آمادگي کافي براي موقعيت‌هاي شغلي مختلفي که با آن‌ها روبرو خواهيد شد، اطمينان حاصل مي‌کنيد. براي شروع کار خود در صنعت نويسندگي، مهم است که بدانيد نويسنده بودن شامل تسلط بر چه مواردي است و اينکه چه مراحلي را براي رسيدن به آن لازم است که طي کنيد. در اين مقاله، ما اقداماتي که يک نويسنده حرفه‌اي براي خلق اثرش انجام مي‌دهد را مورد بررسي قرار مي‌دهيم.
آنچه در ادامه‌ی مطلب نویسندگی خواهید خواند:
- گام اول: تصميم‌گيري در مورد اينکه چه مي‌خواهيد بنويسيد
- گام دوم: برنامه خود را مشخص کنيد
- گام سوم: مطالعه کنيد و بياموزيد
- گام چهارم: هميشه يک کاوشگر باشيد
- گام پنجم: هميشه يک دفترچه يادداشت همراه خودتان داشته باشيد
- گام ششم: پروژه خود را شروع کنيد
- گام هفتم: به انجام پروژه خود پايبند باشيد
- گام هشتم: عضويت در انجمن‌هاي ادبي و فعاليت‌هاي اجتماعي
گام اول: تصميم‌گيري در مورد اينکه چه مي‌خواهيد بنويسيد
دنياي وسيع و گسترده‌ي نگارش خلاقانه به زيرمجموعه‌هاي مشخصي تقسيم مي‌شود (داستان، شعر، متون غيرداستاني خلاقانه و …)، حتي چندين ژانر تخصصي نيز براي طبقه‌بندي اين نوع وجود دارد (علمي تخيلي، اسرارآميز، تجربي و بسياري موارد ديگر). در مورد آنچه که مي‌خواهيد بنويسيد تصميم‌گيري کنيد. در واقع شما بايد آن چيزي را بنويسيد که خودتان از خواندنش لذت مي‌بريد. بهترين نوشته‌هاي شما زماني حاصل مي‌شود که شما فقط و فقط به آن موضوعي بپردازيد که خودتان به آن علاقه‌مند هستيد. حقيقت ديگر اين است که هيچ‌کس نمي‌تواند مثل شما بنويسد. وقتي اشتياق شما چاشني نوشته‌هايتان بشود، خوانندگان شما نيز به نوبه خود به نوشته‌هاي شما علاقه‌مند مي‌شوند. علاقه و اشتياق شما به پروژه نگارشي که قصد داريد آغاز کنيد، ابزاري قدرتمند است که مي‌تواند نقش يک نقطه شروع مناسب را ايفا کند.
به ياد داشته باشيد که الزامي وجود ندارد که خود را فقط به يک حوزه نگارشي محدود کنيد. بسياري از نويسندگان معتبر به طور معمول به کند و کاو و گسترش دامنه کاري خود در حوزه نويسندگي مي‌پردازند. به عنوان مثال ممکن است که آن‌ها در هنگام انتظار براي انتشار آثار غير داستاني خود، مقالاتي ادبي و خلاقانه بنويسند. يا اينکه ممکن است رمان‌هاي کوتاه آن‌ها شعرهايي را نيز در درون خود جاي داده باشد. در واقع دنياي نويسندگي آن‌قدر گسترده و جذاب است که هر نويسنده‌اي دير يا زود به گوشه و کنارهاي آن سرک خواهيد کشيد. اگر داستان مي‌نويسيد، فقط به ادبيات داستاني نچسبيد. شما علاوه بر داستان بايد ادبيات غيرداستاني را نيز امتحان کنيد.
گام دوم: برنامه خود را مشخص کنيد
داشتن يک برنامه و روتين مشخص و پايبندي به آن قطعاً به هر نويسنده‌اي کمک مي‌کند. براي جلسات نگارشي خود يک زمان، مکان و جو مشخص را تعيين کنيد و طبق آن کارتان را شروع کرده و پايان دهيد. با ايجاد اين روال، قسمت خلاق مغز شما به کار در اين شرايط عادت مي‌کند. مواردي که در اين خصوص بايد در نظر گرفت شامل:
سر و صدا
برخي از نويسندگان از سکوت مطلق لذت مي‌برند. درست همانند نوازنده‌اي که در سکوت به تمرين موسيقي مي‌پردازد. برخي ديگر در هنگام نوشتن به موسيقي مورد علاقه خود گوش مي‌دهند تا خلاقيت ذهني خود را فعال‌تر کنند. عده‌اي هم تمايل دارند که در مجاورت دوستانشان به نوشتن بپردازند تا به اين طريق ايده‌هاي خود را با ديگران مطرح کنند و از آن‌ها بازخورد بگيرند.
زمان نوشتن
برخي از نويسندگان درست قبل از خواب افکار خود را يادداشت مي‌کنند. برخي ديگر هم عاشق ساعات اوليه صبح هستند و در اين زمان بهتر از اوقات ديگر به کار نويسندگي خود مي‌پردازند، احتمالاً به اين خاطر که افراد کمتري در اين زمان بيدار هستند و کسي برايشان مزاحمتي ايجاد نمي‌کند. برخي از نويسندگان ديگر هم از شلوغي و ازدحام لذت مي‌برند و بنابراين ترجيح مي‌دهند در فاصله استراحت، سر کار يا بين جلسات کاري خود بنويسند. نويسندگاني هم هستند که يک بازه زماني بدون مزاحمت طولاني را براي نوشتن دوست دارند و به همين خاطر آخر هفته‌هاي خود را به نوشتن اختصاص مي‌دهند.
مکان نوشتن
اختصاص دادن يک مکان خاص، يک اتاق يا حتي يک صندلي مشخص به امر نوشتن مي‌تواند به روند کاري شما کمک زيادي بکند. آشنايي با مکاني که در آن قرار است بنويسيد، خلاقيت و ساير توانايي‌هاي ذهني شما را با اهدافتان همسو و هم‌راستا مي‌کند. بعضي مکان‌ها به ما قدرت نوشتن مي‌دهند. عجيب است اما واقعي!
گام سوم: مطالعه کنيد و بياموزيد
- آثاري که از مطالعه آن‌ها لذت برده‌ايد را دوباره بخوانيد و سعي کنيد بفهميد چه چيزي آن‌ها را جذاب و تأثيرگذار مي‌کند؟
- سعي کنيد ساختار شعر مورد علاقه خود را تحليل کنيد يا روند تحول شخصيت‌هاي رمان محبوبتان را درک کنيد.
- جمله‌اي را پيدا کنيد که فکر مي‌کنيد عالي است و از خودتان بپرسيد که چرا نويسنده آن عبارت مشخص را انتخاب کرده است؟ يا حتي آن کلمه را؟ اگر شما به جاي او بوديد چه مي‌کرديد؟
- خودتان را به يک ژانر نگارشي يا حوزه خاص محدود نکنيد.
- براي غني‌سازي تجارب نوشتاري خود، بايد کاوش کنيد.
- به عنوان مثال ممکن است از ژانر فانتزي لذت نبريد، اما بايد به خاطر داشته باشيد که افراد ديگري هستند که هم آثار فانتزي را مي‌خوانند، هم مي‌نويسند.
هميشه با اين ذهنيت مطالعه کنيد: «من مطالعه مي‌کنم تا بنويسم. من مطالعه مي‌کنم تا ياد بگيرم. من مطالعه مي‌کنم تا ايده‌هاي جديدي بيابم».
گام چهارم: هميشه يک کاوشگر باشيد
به همه چيز توجه کنيد، به دنياي اطرافتان. به دنبال مسائل رازآلود باشيد و سعي کنيد آن‌ها را حل کنيد.
اگر سؤالي داريد، با علاقه و وسواس به دنبال پاسخ آن بگرديد.
مسائل خاص و عجيب و غريب را يادداشت کنيد.
هنگام نوشتن، چيزهايي که به آن‌ها توجه کرده‌ايد به شما کمک مي‌کنند تا درباره آن‌ها بنويسيد.
علاوه بر اين، توجه به جزييات مي‌تواند نوشته شما را جذاب‌تر، غني‌تر و واقع‌بينانه‌تر کند.
مشاهده کردن براي يک نويسنده امري ضروري است.
در اينجا چند راهنما و نشانگر ارائه شده که به شما کمک مي‌کند جهان اطراف خود را بهتر کاوش کنيد:
- هيچ چيز معمولي و کسل‌کننده نيست: هميشه چيزي عجيب يا خاص در مورد همه پديده‌ها و همه انسان‌ها وجود دارد. وظيفه شما پيدا کردن آن بعد خارق‌العاده در مشاهدتان است.
- هميشه يک راز پيش روي شماست: تلويزيوني که روشن نمي‌شود، پرنده‌اي که پرواز نمي‌کند و کلي موارد ديگر. سعي کنيد چرايي اين پديده‌ها را کشف کنيد.
- به جزئيات توجه کنيد: برگ‌ها نه تنها سبز هستند، بلکه آن‌ها رگه‌هايي بلند و نازک دارند، ساقه‌هاي سفت و سختي دارند و به شکل يک قايق هستند. ديدگاه‌ها رايج و هميشگي‌تان را تغيير دهيد تا در مورد پديده‌هاي قديمي چيزهاي جديدي بياموزيد.
گام پنجم: هميشه يک دفترچه يادداشت همراه خودتان داشته باشيد
مواردي را که مشاهده مي‌کنيد يا ايده‌هايي که به ذهنتان الهام مي‌شوند را يادداشت کنيد.
دفترچه يادداشتان را هرکجا که مي‌رويد همراه خود ببريد.
برخي از نويسندگان مشهور حتي جيب‌هاي اضافه‌اي براي کت‌هاي خود مي‌دوخته‌اند تا به اين طريق بتوانند دفترچه‌هاي بيشتري را با خود حمل کنند.
از اين دفترچه يادداشت براي يافتن ايده‌هاي جديد استفاده کنيد، مواردي را که مي‌بينيد، مي‌شنويد يا مي‌خوانيد، يادداشت کنيد و مطالب يادداشت شده خود را مورد بازبيني و استفاده قرار دهيد.
زماني که در پروژه خود گير مي‌کنيد و کارتان پيش نمي‌رود هم مي‌توانيد براي الهام گرفتن و يافتن ايده‌هاي جديد دوباره سراغ يادداشت‌هاي خود برويد.
به خاطر داشته باشيد که همه چيز را مي‌توانيد در دفترچه يادداشت خود ثبت کنيد، زيرا هر چيزي که فکرش را هم بکنيد مي‌تواند منبع الهام شما باشد.
برخي از موارد مفيد عبارت‌اند از:
- خواب‌ها: که منبعي اصيل از روايت‌هاي عجيب و غيرمعمول هستند. فقط به خاطر داشته باشيد که بلافاصله پس از بيداري و قبل از فراموش کردن خوابتان آن‌ها را يادداشت کنيد!
- تصاوير: شامل عکس‌ها و اشکالي که به ذهنتان خطور مي‌کنند
- نقل قول‌ها: چيزهايي که مردم مي گويند، جملاتي که شما را به شگفتي وا‌مي‌دارد، اشعار کوتاه يا حتي متن يک فال که برايتان جالب بوده است
گام ششم: پروژه خود را شروع کنيد
اين مهم‌ترين قسمت حرفه نويسندگي است و ممکن است بسيار سخت هم باشد.
بسياري از ما در اين مرحله به صفحه خالي کامپيوتر خيره مي‌شويم، بدون اينکه حتي کلمه‌اي براي نوشتن داشته باشيم.
برخي اين حالت را «مسدود شدن ذهن نويسنده» مي‌نامند.
براي رفع اين مشکل، در اينجا چند تمرين پايه براي نويسنده‌ها آورده شده است که مي‌تواند به شما کمک کند سرچشمه خلاقيت خود را فعال کرده و فرايند نوشتن را آغاز کنيد:
به جايي شلوغ، ترجيحاً مکاني با حضور افراد زياد برويد
تصور کنيد که از منظر يک دوربين فيلم‌برداري به اتفاقات و رويدادها مي‌نگريد و سپس همه چيز را ضبط مي‌کند. دفترچه يادداشت خود را بيرون آورده و دقيقاً آنچه را که اتفاق مي‌افتد بنويسيد. تمام حواس خود را نيز به کار بگيريد: بينايي، بويايي، شنوايي، چشايي و لامسه هم در فرايند مشاهده و هم در زمان نوشتن.
يک دستگاه ضبط‌صوت برداريد و مکالمات اطرافتان را ضبط کنيد بعد از اينکه براي مدت زمان کافي، مکالمه را ضبط کرديد آن را روي کاغذ بازنويسي کنيد. در هنگام پياده کردن مکالمه با کلمات بازي کنيد، مواردي را که دوست نداريد حذف کنيد، چيزهايي را اضافه کنيد. يک موقعيت جديد بر اساس مکالمه حاصله خلق کنيد.
خلق يک شخصيت
- اينکه آن شخصيت چه مي‌خواهد؟
- ترس‌هايش چيست؟
- رازهايش چيست؟
- او با چه کساني در ارتباط است و در کجا زندگي مي‌کند؟
- نام خانوادگي‌اش چيست
و بسياري از موارد ديگر
هر چه سريع‌تر اهداف نگارشي خود را تعيين کنيد و تمام تلاش خود را بکنيد تا به آن‌ها پايبند باشيد.
گام هفتم: به انجام پروژه خود پايبند باشيد
در جهان يک و نيم ميليارد نيم رمان و يک و نيم تريليون داستان کوتاه وجود دارد.
تعيين هدف و پايبند بودن به آن، هرچند که چندان خوشايند نيست، اما براي درک آنچه مي‌خواهيد بنويسيد ضروري است.
براي به انجام رساندن هر پروژه نوشتاري شما به سه چيز نياز خواهيد داشت:
- يک ايده خوب که واقعاً تمايل داريد در مورد آن بنويسيد
- مهارت نوشتاري لازم براي پرورش و بيان آن ايده
- سرسختي لازم براي به پايان رساندن کار
گام هشتم: عضويت در انجمن‌هاي ادبي و فعاليت‌هاي اجتماعي
به اشتراک گذاشتن ايده‌ها و بازخورد گرفتن در مورد آن‌ها يکي از بهترين راه‌ها براي يافتن ايده‌هاي جديد و بهبود بخشيدن فرايند نويسندگي است.
اين کار مي‌تواند براي نويسندگان مبتدي تا حدودي ترسناک باشد، به اين خاطر که اثر شما مي‌تواند نوشته‌اي کاملاً شخصي باشد و شما ممکن است از رد شدن آن توسط ديگران بترسيد.
با اين حال، نوشتن در تنهايي و انزوا به اين معني است که نه تنها کسي کار شما را نمي‌خواند، بلکه مي‌تواند خطر ايجاد عادت‌هاي بد (استفاده زياد از حشو، توصيفات کلاميِ غير بصري يا ملودراماتيک شدن اثر و غيره) را نيز به همراه داشته باشيد.
به جاي ترسيدن، به اين مسأله فکر کنيد که هر شخصي که نوشته خود را با او به اشتراک مي‌گذاريد يک منبع الهام بالقوه است که مي‌تواند ايده‌هاي جديدي در مورد اثرتان به شما بدهد.
اگر تجربه ای در زمینه نویسندگی دارید
لطفاً نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
